Nhật ký sau giải phóng (51)

Tham nhũng trong đổi tiền

27/9/1975

Việc tổ chức đổi tiền hiện nay đã lan rộng ra thành một sự hỗn loạn. Từ các thông tin mới đây trên báo chí, người ta có thể suy ra là tại sao tham nhũng lại có thể xảy ra lúc đổi tiền. Bộ đội và cán bộ có thể đổi tiền không giới hạn, và tiền cũ thì còn có thể giao cho ngân hàng cho tới hết ngày 30 tháng Chín. Hiện nay, một loạt tổ chức xã hội, đặc biệt là các tổ chức đã đưa tiền của họ cho Sở Thương binh Xã hội, vẫn còn chưa có tiền mới. Người ta nói rằng các xơ Công giáo đã bật khóc khi nhìn thấy 100 đồng đầu tiên, số tiền mà mãi sau nhiều ngày họ mới nhận được, vì đến ngày đó thì họ đã hết khả năng nuôi những đứa trẻ mồ côi của họ.

Tờ 10 đồng tiền MTGP

Vào lúc đầu, không có quy định rõ ràng nào cho người nước ngoài. Một người Anh đi đến khóm, và sau khi nhận được một tờ giấy để điền vào đó sau nhiều giờ chờ đợi thì mới biết rằng ông cũng có thể đổi tiền ở ngân hàng. Thế là ông đi đến ngân hàng, và sau khi đổi được số tiền theo quy định cho ông thì ông trở về khóm, trình số tiền ra và nói rằng bây giờ có thể gạch tên ông ra khỏi danh sách những người còn chờ. Nhưng vào lúc mười giờ tối, cán bộ của khóm đến gõ cửa nhà ông và muốn tiến hành đổi tiền, vì bây giờ đến lượt ông. Lấy tiền ra từ tài khoản rõ ràng là cũng không thể được cho tới hôm nay, thứ bảy. Những người cố thử ở tại ngân hàng Thương Tín vào ngày hôm nay nghe một người cầm loa đi khắp ngân hàng: “Thông tin quan trọng, tiền hôm nay đã hết.” Người ta phải trở lại vào ngày thứ hai. Hiện giờ đã có nhiều cố gắng xoa dịu trên các báo. Người dân được cho là vui mừng vì tiền Ngụy đã biến mất. Các vấn đề đã được nhanh chóng giải quyết. Các gia đình với ngân quỹ riêng biệt, được ghi nhận trong tờ khai gia đình, bây giờ có thể nhận được số tiền riêng tương ứng cho họ. Trong những ngày tới đây có thể rút được cho tới 400 đồng tiền mới. Những tiếng hô hào cảnh cáo, đặc biệt là chống tăng giá, bị lên án là sai và xuất phát từ nguồn phản cách mạng.

Bây giờ thì người dân lo ngại là toàn bộ nhà ở sẽ bị lục soát. Người ta nói rằng ở một vài khu phố đã có xe gắn loa chạy xuyên qua và thông báo rằng tin giới nghiêm 24 giờ là sai. Tôi cũng có nghe tin đồn này, sau khi chính phủ có ý định kiểm kê hay chiếm lấy các dự trữ tiền, đá quý và ngoại tệ. Biện pháp này không phải là vô cớ, vì trong những tuần và tháng trước đó, người ta mua bán những thứ này trên chợ đen rất nhiều, cho tới mức phải phỏng đoán là có nhiều kho tàng to lớn ở nằm trong tay tư nhân. Vì các doanh nhân thật sự khôn ngoan thì chắc chắn là không trữ với số lượng lớn loại tiền mặt cũ của chế độ Thiệu, mà ai cũng biết rằng một ngày nào đó nó sẽ không còn có giá trị nữa.

Đọc những bài khác ở trang Nhật ký sau giải phóng

Phan Ba trích dịch từ “Nach der Befreiung –  Damit ihr wisst, dass das Leben weitergeht” (“Sau giải phóng – để các người biết rằng cuộc sống vẫn tiếp tục)