Sau nhiều quốc gia khác, Đức cũng đang tạm dừng tiêm vắc xin AstraZeneca. Những gì đã đưa đến quyết định này? Những tác dụng phụ nào đã được quan sát thấy? Và bây giờ thì tiếp tục như thế nào?
Đan Mạch đã thông báo vào thứ Năm tuần trước rằng họ sẽ ngừng tiêm vắc xin AstraZeneca như một biện pháp phòng ngừa. Đã có sự tích tụ cục máu đông đáng chú ý ở những người đã được chủng ngừa. Sau khi xem xét dữ liệu, Viện Paul Ehrlich của Đức tuyên bố rằng không có bằng chứng cho thấy vắc xin AstraZeneca làm tăng nguy cơ huyết khối. Việc tiêm chủng vẫn được tiếp tục cho đến nay.
Chỉ 4 ngày sau đó, vào chiều thứ Hai, Jens Spahn đã thông báo rằng như một biện pháp phòng ngừa, việc tiêm vắc-xin AstraZeneca sẽ tạm ngừng ở Đức cho đến khi có thông báo mới.
Tại sao việc tiêm chủng giờ cũng bị đình chỉ ở Đức?
Vắc-xin AstraZeneca
Kể từ các báo cáo từ Đan Mạch, những trường hợp tụ huyết khối khác cũng đã được báo cáo ở Đức, xảy ra liên quan đến việc tiêm chủng. Đáng chú ý là các huyết khối được quan sát thấy là một dạng đặc biệt của cục máu đông trong não, khá hiếm gặp.
“Tuần trước, có vẻ như các vấn đề phát sinh là huyết khối thông thường. Chúng xảy ra khá thường xuyên,” Anke Huckriede, nữ giáo sư vắc xin học tại Đại học Groningen Hà Lan, nói với Trung tâm Truyền thông Khoa học. “Hiện nay có nhiều thông tin cho rằng đây là một dạng huyết khối rất đặc biệt, hiếm khi xảy ra, trong đó một số trường hợp dường như đã xảy ra ngay sau khi tiêm vắc xin.” Điều đó là đáng ngờ.
“Trong bối cảnh những trường hợp mới được báo cáo này, Viện Paul Ehrlich hôm nay đã đánh giá lại tình hình và đề nghị tạm dừng việc tiêm chủng và kiểm tra thêm”, Bộ trưởng Y tế Jens Spahn cho biết tại một cuộc họp báo. Cơ quan Dược phẩm Châu Âu Ema sẽ quyết định liệu những phát hiện mới có ảnh hưởng đến việc phê duyệt vắc xin hay không và như thế nào.
Theo Spahn, quyết định này có hiệu lực cho cả lần tiêm chủng ban đầu lẫn lần tiếp theo. Việc tiêm chủng tiếp theo có thể được thực hiện sau khi có quyết định tốt của Ema.
Tần suất xuất hiện huyết khối sau khi tiêm vắc xin AstraZeneca
Theo Spahn, đã có 7 trường hợp được báo cáo về chứng huyết khối có thể liên quan đến vắc-xin như vậy trong số hơn 1,6 triệu trường hợp tiêm chủng ở Đức cho đến nay. Đó là khoảng bốn trường hợp trên một triệu người được tiêm chủng. Ở Anh, ba trường hợp huyết khối tĩnh mạch xoang đã được ghi nhận cho đến nay, với tổng số hơn 11 triệu liều tiêm.
“Đó là rủi ro rất thấp”, Spahn nói. “Nhưng, nếu nó thực sự có liên quan đến việc tiêm chủng, thì đó là một nguy cơ trên mức trung bình.”
Nhận biết huyết khối như thế nào?
Đau đầu rất phổ biến, khoảng 40% bị co giật động kinh và tê liệt các cơ riêng lẻ. Ngoài ra còn những chứng bệnh về thần kinh như rối loạn thị giác, buồn nôn, cứng cổ hoặc rối loạn ngôn ngữ cũng có thể xảy ra.
Theo Viện Paul Ehrlich, “Những người đã được tiêm vắc-xin AstraZeneca và hơn bốn ngày khi tiêm cảm thấy ngày càng không khỏe – chẳng hạn như bị nhức đầu dữ dội và dai dẳng hoặc chảy máu da dạng chấm tròn – nên đi khám ngay lập tức”.
Nếu huyết khối được nhận biết nhanh chóng, người ta sẽ điều trị bằng thuốc ức chế đông máu.
Khả năng có liên quan đến tiêm chủng lớn cho tới đâu?
Sự tích tụ của những huyết khối hiếm gặp này trong một thời gian ngắn như vậy là đáng chú ý:
Sau khi tiêm chủng, đã có khoảng bốn trường hợp mắc bệnh huyết khối hiếm gặp trên một triệu người được tiêm chủng kể từ đầu tháng Hai.
Thông thường, loại huyết khối này xảy ra khoảng hai đến năm lần trên một triệu người trong người dân – nhưng trong vòng một năm.
“Đấy chắc là lý do để đình chỉ việc tiêm chủng ở Đức cho đến khi tất cả các trường hợp, kể cả các trường hợp nghi ngờ ở Đức và châu Âu đã được làm rõ”, Clemens Wendtner từ Bệnh viện Schwabing ở München nói với Trung tâm Truyền thông Khoa học.
Mặc dù có sự tích tụ đáng chú ý, nhưng hiện tại không có bằng chứng nào cho thấy có mối liên hệ trực tiếp giữa việc tiêm phòng và cục máu đông. Jens Spahn nhấn mạnh rằng quyết định này hoàn toàn là một biện pháp phòng ngừa. Tuy nhiên, từ những tuyên bố của ông, rõ ràng là Viện Paul Ehrlich coi mối liên hệ trực tiếp ít nhất là có thể.
Ví dụ, ông nói rằng quyết định đình chỉ tiêm chủng đã được đưa ra sau khi tham khảo ý kiến của các chuyên gia về loại huyết khối này, ngoài những người khác. Để duy trì niềm tin vào việc tiêm chủng, các chuyên gia nên có thời gian để xem xét các trường hợp mới nhất. “Họ cũng cần làm rõ liệu lợi ích của việc tiêm chủng vẫn lớn hơn những rủi ro có thể xảy ra hay không. Bởi vì có một điều rõ ràng là: không tiêm chủng cũng gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe”, Spahn nói trong một cuộc họp báo.
Điều này cũng có nghĩa là ngay cả phát hiện ra rằng vắc-xin này gây đông máu, về lý thuyết nó vẫn có thể được chấp thuận. Nhiều loại thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng tuy rất hiếm. Ví dụ, thuốc tránh thai đã được chứng minh là có liên quan đến việc tăng nguy cơ hình thành huyết khối, nhưng nó vẫn được hàng triệu phụ nữ sử dụng. Trái ngược với thuốc chữa bệnh, tiêm chủng có điểm đặc biệt là chúng được tiêm cho người khỏe mạnh và không dùng để chữa bệnh. Điều này cũng phải được tính đến khi cân nhắc chi phí và lợi ích.
Phan Ba
Phan Ba's Blog 