Tù nhân của Việt Cộng (phần 2)

Chúng tôi bị đánh thức dậy bởi tiếng gà cục tác và tiếng gọi của lính canh. Trong đêm, hẳn là lực lượng canh giữ chúng tôi đã trao đổi vô tuyến với bộ tổng chỉ huy các lực lượng cách mạng ở Lộc Ninh. Một cô y tá trẻ măng với tấm băng đeo hồng thập tự đến chăm sóc cho chúng tôi. Mỗi người chúng tôi phải dùng nước nóng, mà người ta đưa cho chúng tôi do thiếu trà, để uống một viên thuốc Chinin. Như sau này chúng tôi biết được, phần lớn tổn thất trong số người Bắc Việt đều có nguồn gốc từ sốt rét. Trong tô canh còn có cả một miếng thịt bé tí hon bơi ở trong đó nữa. Viên đại úy nói với chúng tôi, rằng chúng tôi sẽ bị giữ ở lại với Mặt trận Giải phóng ít nhất là thêm một vài ngày nữa. Vì chúng tôi không có xà phòng, vật dụng cạo râu, khăn tay, nón lẫn thức ăn nên ông muốn cho người đi tìm mua những thứ cần thiết cho chúng tôi. Chừng ba giờ nữa, đoàn xe Honda hàng ngày về Lai Khê sẽ khởi hành. Ông muốn gửi người thông dịch Thanh của chúng tôi về Quốc lộ 13, và chúng tôi cần phải ghi lại cho anh ấy những thứ gì chúng tôi cần và đưa tiền cho anh ấy. Rồi vào buổi chiều, Thanh sẽ trở về với đoàn xe.

An Lộc, 1972

Sách không mất tiền

Các bạn có thể tải về không mất tiền quyển “Nhật Bản – Ngoài Tầm Kiểm Soát” tại đây:

• định dạng epub: https://drive.google.com/file/d/0ByQVx14futBdRHR4V0pwYjVDdXM/view?usp=sharing
• định dạng mobi: https://drive.google.com/file/d/0ByQVx14futBddHBWNDBRT2xLS1E/view?usp=sharing

Đây là tập phóng sự của bà Judith Brandner về thảm họa nguyên tử Fukushima ở Nhật, do Phan Ba dịch.

Tù nhân của Việt Cộng (phần 1)

Nam Việt Nam, tháng Tám 1973

Chúng tôi không tin vào mắt mình. Giống như cánh cổng đi vào thế giới thần linh, một cái cổng khổng lồ vươn cao lên trên phong cảnh hoàng tàn. Chúng tôi để cho những người tài xế của chúng tôi phiên dịch hàng chữ tiếng Việt màu đỏ trên thanh ngang ở phía trên. Đó là về giải phóng người dân, về chủ nghĩa xã hội và tái thống nhất. Bay phấp phới trên cây cột ở bên cạnh là dấu hiệu của cách mạng, lá cờ xanh đỏ của Việt Cộng với ngôi sao vàng ở giữa. Một con chim bồ cầu hòa bình bằng kim loại kêu lạch cạnh trong gió. Quốc lộ 13 dưới vòm cổng bị chận lại bởi một cái lũy đất cao độ khoảng 50 cm. Mãi sau này chúng tôi mới biết là mìn chống tăng đã được lấp vào trong đó.

An Lộc, 19 tháng Tư 1973, Hình Bettmann / CORBIS

Việt Nam hóa các quan tài (hết)

“Road to peace – Con đường đi đến hòa bình”, công binh Mỹ đã gọi Quốc lộ 13 như vậy khi họ được cử tới để mở rộng nó. Một câu nói đùa khủng khiếp, vì Quốc lộ 13 dẫn từ Sài Gòn theo một đường thẳng về hướng bắc tới thị trấn An Lộc nhỏ bé đó, cái mà người ta với một ít thống thiết đã đặt tên cho nó là “Verdun của Việt Nam”. Ngay từ khi đợt tấn công dịp Phục Sinh của người Bắc Việt bắt đầu, An Lộc đã bị bao vây và dồn ép. Lính dù của Tướng Thiệu đã dũng cảm đứng vững trước đợt tấn công bất thình lình ập vào họ với xe tăng Nga và Trung Quốc từ vùng biên giới Campuchia. Tiếp theo sau đó về phía Nam, các lực lượng tinh nhuệ của Hà Nội đã tiến dọc theo Quốc lộ 13 hướng về Sài Gòn và chỉ còn cách thành phố 70 ki-lô-mét, trước khi họ bị chận lại một cách hết sức khó khăn nhờ sử dụng ba sư đoàn và một khối lượng vật liệu khổng lồ.

Việt Nam hóa các quan tài (phần 2)

Ở Nghĩa trang Biên Hòa, cuộc thảo luận về thành công hay thất bại của cuộc Việt Nam hóa chiến tranh, cái đang sôi động diễn ra tại Sài Gòn ở gần đó, đã trở nên thừa thãi. Ở đây thì nó đã được hiện thực. Ở đây thì nó đã thành công, cuộc Việt Nam hóa các quan tài, như những người cay độc nói. Những người đã hy sinh trong tuần vừa rồi của Nam Việt Nam đến đây, chung quanh ngọn đồi của người chết ở Biên Hòa, có một ngôi chùa mái cong ngự ở trên đỉnh, trong một dãy đám tang không ngưng. Việc đào đất cho các ngôi mộ, dường như là vậy, được tiến hành với nhiều nhiệt tâm hơn là xây dựng vị trí và đào chiến hào ở ngoài mặt trận.

Việt Nam hóa các quan tài (phần 1)

Sài Gòn, Xuân 1972

Thảo Cầm Viên Sài Gòn vào ngày chủ nhật là một ốc đảo của bình an và đức hạnh. Các cô con gái trẻ của giới khá giả khoe những chiếc áo dài đẹp nhất của họ ở đây. Họ không màng tới những lời tán tỉnh của người không quen biết mà tìm những người có ý định nghiêm chỉnh. Gia đình tụ tập trước hàng dừa để chụp ảnh. Được chụp hình liên tục là những đứa bé, khi chúng ngồi trên các con rồng đá của ngôi đền Quốc Tổ. Một đứa bé năm tuổi ăn mặc giống như lính nhảy dù Nam Việt Nam với một khẩu súng tiểu liên đồ chơi. Sau đó, phần lớn những người đi dạo chạy lạch cạch trên những chiếc Honda của họ đến đại lộ Lê Lợi ở trung tâm thành phố. Họ chạy ngang qua cái tượng đài anh hùng đồ sộ mà Tướng Kỳ đã cho dựng ngay trước Quốc Hội, nhà hát Pháp trước đây của Sài Gòn, như một lời đe dọa. Đứng thật sát vào nhau, với súng cắm lưỡi lê, hai người lính Việt khổng lồ, được tạo hình từ một khối đen-xanh xấu xí và bị giới nhà báo đặt cho những biệt danh tục tĩu, xung phong tới cánh cổng của tòa nhà Quốc Hội. Trên quảng trường trước tòa đô chánh ở ngay bên cạnh, đám đông người của ngày chủ nhật dồn lại trước các loại vũ khí Bắc Việt là chiến lợi phẩm của đợt tấn công dịp Phục Sinh. Thậm chí hai chiếc xe tăng từ Huế, có thể nhận ra được từ số hiệu của chúng, cũng được mang bằng đường biển vào Sài Gòn, để tuyên bố thành công của những người lính Nam Việt Nam trong cuộc phòng thủ chống các sư đoàn của Tướng Giáp. Đối với người dân Sài Gòn thì những cái được cho là biểu tượng của chiến thắng này thật ra phải xuất hiện như là những sứ giả báo trước cho sự suy tàn. Hạnh phúc nhất ở đây cũng là trẻ em. Chúng để cho những người lính Nam Việt bế lên ghế ngồi bắn của những khẩu súng phòng không bốn nòng, hào hứng dùng tay quay và để cho những họng súng xoay qua lại.

Tan rã và bỏ chạy (hết)

Vài ngày sau đó, tài xế Nho chở chúng tôi đi trên con đường độc đạo số 1 về Đà Nẵng ở phía nam. Đúng ra thì người ta phải cho rằng con đường liên kết mang tính chiến lược này giữa mặt trận ở phía bắc và căn cứ không quân với tiếp tế chiến lược của người Mỹ ở Đà Nẵng phải bị tập kích liên tục. Nhưng ngay cả trên những khúc cua dẫn lên đèo Hải Vân, dòng tiếp tế vẫn lăn đi mà không gặp trở ngại nào. Những chiếc xe tải ngược chiều bật đèn pha chạy xuyên qua làn sương mù. Từ nỗi sợ hãi bản năng trước một cuộc phục kích bất thình lình, những người tài xế bám sát vào nhau gần cho tới mức bất cứ một vụ thắng gấp nào cũng phải dẫn tới thảm họa. Trời mưa không ngưng. Xuyên qua làn hơi nước, chúng tôi nhận ra những chiếc tháp canh của quân đội chính phủ như những bóng dáng mờ ảo. Trong phong cảnh này, cuộc chiến đã đánh mất mọi hiện thực. Ở bên kia của Col des Nuages, lớp mây chợt tách ra. Sau những nhánh tre của một khúc quanh, vịnh Đà Nẵng mở ra ở phía dưới sâu. Những chiếc thuyền buồm nổi bật lên trên biển nhợt nhạt, bất động như trên một bức họa mực tàu.